Khi Nhà nước thu hồi đất phục vụ cho các dự án phát triển kinh tế – xã hội, người dân có quyền được bảo vệ về mặt pháp lý và được hưởng các chế độ bồi thường công bằng, phù hợp với giá trị thực tế của đất tại thời điểm thu hồi. Luật Đất đai 2024 ra đời cùng với các Nghị định, Thông tư hướng dẫn nhằm giúp người dân hiểu rõ quyền lợi của mình, bảo vệ các giá trị tài sản trong quá trình bồi thường, tái định cư và hỗ trợ đào tạo nghề. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin quan trọng, cách áp dụng thực tế và các lưu ý về quy trình thực hiện bồi thường.
Theo Điều 77 Luật Đất đai 2024, người dân có quyền được bồi thường công bằng, dựa trên giá thị trường tại thời điểm thu hồi đất, thay vì dựa trên bảng giá đất cố định như trước đây. Việc này đảm bảo rằng người dân nhận được mức bồi thường sát với giá trị thực tế của đất, giảm thiểu thiệt thòi về tài sản.
Nghị định 71/2024/NĐ-CP quy định các phương pháp định giá đất nhằm đảm bảo mức bồi thường phản ánh đúng giá trị thực tế. Các phương pháp cụ thể bao gồm:
Một hộ gia đình tại tỉnh B bị thu hồi đất ở gần khu vực phát triển khu công nghiệp, dẫn đến việc giá đất xung quanh tăng cao. Nhờ có quy định bồi thường theo giá thị trường, hộ gia đình này có thể yêu cầu được áp dụng phương pháp so sánh trực tiếp với giá đất ở các giao dịch tương tự gần đó, đảm bảo giá trị bồi thường phản ánh đúng mức giá thực tế, không bị thiệt thòi.
Quy định bồi thường theo giá trị thị trường trong Luật Đất đai 2024, cùng với hướng dẫn từ Nghị định 71, mang lại quyền lợi bồi thường công bằng hơn cho người dân. Điều này không chỉ đảm bảo quyền lợi mà còn giảm thiểu tranh chấp, khiếu nại liên quan đến việc bồi thường không thỏa đáng.
Theo Điều 88, người dân bị thu hồi đất ở mà không còn nơi ở nào khác sẽ được Nhà nước hỗ trợ tái định cư, đảm bảo điều kiện sinh sống sau khi mất đất. Hỗ trợ tái định cư có thể thực hiện dưới nhiều hình thức:
Nghị định 88/2024/NĐ-CP quy định các mức hỗ trợ tái định cư cụ thể, bao gồm:
Một gia đình ở ngoại ô Hà Nội bị thu hồi đất để xây dựng một khu đô thị mới. Theo Nghị định 88, gia đình này được bố trí một khu đất ở khu tái định cư cách đó 3km, gần với trường học và khu chợ, đảm bảo sinh hoạt hàng ngày của các thành viên trong gia đình. Nếu gia đình không muốn chuyển đến khu tái định cư, họ có thể nhận hỗ trợ bằng tiền để tự tìm nơi ở mới.
Hỗ trợ tái định cư là một chính sách nhân văn của Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn. Nó giúp người dân không chỉ được bảo đảm chỗ ở mới mà còn được hỗ trợ đầy đủ để ổn định cuộc sống.
Đối với những hộ gia đình mất đất sản xuất, Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ họ đào tạo nghề, giúp họ có công việc ổn định sau khi bị thu hồi đất. Điều 90 Luật Đất đai 2024 quy định rằng những người bị thu hồi đất nông nghiệp sẽ được hỗ trợ đào tạo nghề và giới thiệu việc làm mới, giúp chuyển đổi nghề nghiệp, đảm bảo nguồn thu nhập lâu dài.
Nghị định này quy định mức hỗ trợ chi tiết về đào tạo nghề và tạo việc làm cho người dân, bao gồm:
Gia đình anh Tùng sống bằng nghề trồng trọt, bị thu hồi đất để xây dựng khu công nghiệp. Nhờ có quy định về hỗ trợ đào tạo nghề, anh Tùng được học nghề cơ khí và sau đó làm việc tại một nhà máy gần đó với thu nhập ổn định. Điều này giúp anh Tùng không còn lo lắng về nguồn thu nhập sau khi mất đất nông nghiệp.
Quy định hỗ trợ đào tạo nghề trong Nghị định 88/2024/NĐ-CP giúp người dân không chỉ có việc làm ổn định mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực khi đất sản xuất bị thu hồi. Đây là một trong những chính sách quan trọng, đảm bảo an sinh xã hội và bền vững.
Theo Điều 69, việc thu hồi đất phải tuân thủ quy trình bồi thường rõ ràng, minh bạch nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân. Quy trình này bao gồm các bước:
Nghị định 101/2024/NĐ-CP quy định các bước chi tiết về đăng ký quyền sử dụng đất và thủ tục giải quyết khiếu nại khi người dân không đồng ý với mức bồi thường:
Bà Mai ở tỉnh X nhận được quyết định thu hồi đất nhưng không đồng ý với mức bồi thường do cơ quan chức năng đưa ra. Theo Nghị định 101, bà Mai làm đơn khiếu nại lên UBND huyện trong vòng 30 ngày và yêu cầu đánh giá lại giá đất theo phương pháp so sánh trực tiếp. Quy trình này giúp bà Mai được bồi thường công bằng, đúng với giá trị thực tế của mảnh đất bị thu hồi.
Việc thực hiện đúng quy trình bồi thường theo Luật Đất đai 2024 và Nghị định 101/2024/NĐ-CP là cách hiệu quả để bảo vệ quyền lợi của người dân khi bị thu hồi đất. Nếu không đồng ý với mức bồi thường, người dân hoàn toàn có quyền khiếu nại và yêu cầu giải quyết tranh chấp.
Nghị định 103/2024/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết về tiền sử dụng đất và miễn giảm tiền thuê đất cho các trường hợp chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đặc biệt là đất nông nghiệp sang đất ở hoặc đất thương mại:
Ông Hưng muốn chuyển đổi đất nông nghiệp của gia đình mình ở huyện X thành đất ở để xây nhà. Theo quy định tại Nghị định 103, ông Hưng cần nộp tiền sử dụng đất. Nhờ tham khảo trước quy định, ông có thể chuẩn bị đầy đủ tài chính cho quá trình chuyển đổi và tránh được những khó khăn về pháp lý.
Luật Đất đai 2024 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn không chỉ giúp người dân hiểu rõ các quyền lợi khi đất bị thu hồi mà còn hướng dẫn chi tiết các quy trình bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đào tạo nghề và tạo việc làm. Hiểu rõ quy định pháp lý giúp người dân chủ động hơn trong việc bảo vệ tài sản và ổn định cuộc sống khi đất đai của họ nằm trong diện thu hồi.
Công ty Luật Thái Dương FDI Hà Nội
Điện thoại: 0866 222 823
Email: luatthaiduonghanoi@gmail.com
Website: https://luatthaiduonghanoi.com
Fanpage: https://www.facebook.com/luatthaiduongfdihanoi
Địa chỉ: Tòa nhà Le Capitole, Số 27 Thái Thịnh, Đống Đa, Hà Nội