Chức năng nguồn nước được điều chỉnh khi nào?

13/09/2024

Nội dung bài

Chức năng cơ bản của nguồn nước

Theo Điều 22 của Luật Tài nguyên nước 2023, nguồn nước được quy định với những chức năng cơ bản và đa dạng, đóng vai trò thiết yếu trong việc đáp ứng nhu cầu của nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội cũng như bảo vệ môi trường. Các chức năng của nguồn nước được quy định cụ thể như sau:

Hỗ trợ sinh hoạt và sản xuất:

Nguồn nước có nhiệm vụ cung cấp nước sạch cho sinh hoạt hàng ngày của người dân. Đây là chức năng cơ bản và quan trọng nhất của nguồn nước, đảm bảo cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho nhu cầu sinh hoạt, vệ sinh và sức khỏe cộng đồng.
Nguồn nước hỗ trợ hoạt động sản xuất nông nghiệp, bao gồm tưới tiêu cho các loại cây trồng và cung cấp nước cho các hoạt động nuôi trồng thủy sản. Đây là chức năng quan trọng nhằm duy trì và phát triển nền nông nghiệp bền vững và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Nguồn nước cũng đáp ứng nhu cầu sản xuất công nghiệp, kinh doanh và dịch vụ. Việc cấp nước cho các hoạt động này không chỉ hỗ trợ quá trình sản xuất mà còn góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế.
Một chức năng quan trọng của nguồn nước là cung cấp nước cho các hệ thống thủy điện. Nguồn nước này là cơ sở để sản xuất điện năng từ thủy điện, hỗ trợ cung cấp năng lượng cho các hoạt động công nghiệp và sinh hoạt.

Hỗ trợ cho các hoạt động khác

Nguồn nước còn đóng vai trò trong việc bảo tồn các hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng và các giá trị văn hóa truyền thống. Những nguồn nước đặc biệt có thể là nơi tổ chức các lễ hội, nghi lễ và hoạt động văn hóa quan trọng.
Nguồn nước phục vụ cho giao thông đường thủy nội địa và hàng hải, tạo điều kiện cho việc vận chuyển hàng hóa và người dân qua các tuyến đường thủy. Đây là chức năng thiết yếu trong việc duy trì kết nối và phát triển giao thương.

Bảo vệ môi trường

Nguồn nước góp phần tạo dựng cảnh quan thiên nhiên, môi trường sống đẹp mắt và hấp dẫn cho du lịch. Những khu vực có nguồn nước sạch và cảnh quan đẹp thường là điểm đến lý tưởng cho các hoạt động du lịch, đồng thời bảo vệ và phát triển hệ sinh thái thủy sinh.
Cuối cùng, nguồn nước có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đa dạng sinh học, bảo tồn các loài sinh vật và môi trường sống của chúng. Đồng thời, nguồn nước cũng hỗ trợ trong việc trữ và tiêu thoát lũ, giảm thiểu tác động của lũ lụt đối với các khu vực dân cư và sản xuất.

Trường hợp điều chỉnh chức năng nguồn nước

Theo khoản 6 Điều 22 của Luật Tài nguyên nước năm 2023, chức năng của nguồn nước được điều chỉnh trong các trường hợp cụ thể, nhằm đảm bảo việc quản lý và bảo vệ nguồn nước được thực hiện hiệu quả nhất. Các trường hợp này bao gồm:

Khi có sự thay đổi về yêu cầu:

Khi có sự thay đổi về yêu cầu bảo vệ nguồn nước do những thay đổi trong mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, chức năng của nguồn nước sẽ cần phải được điều chỉnh để phù hợp với những yêu cầu mới này. Điều này có thể xảy ra khi các dự án phát triển mới được triển khai, hoặc khi có sự thay đổi trong các chính sách phát triển địa phương hoặc quốc gia. Ví dụ, việc mở rộng đô thị, xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc phát triển các khu công nghiệp mới có thể tạo ra những yêu cầu khác biệt về cách thức quản lý và bảo vệ nguồn nước để đáp ứng nhu cầu sử dụng gia tăng hoặc thay đổi.

Khi nguồn nước gặp phải thay đổi

Trong trường hợp nguồn nước gặp phải sự thay đổi lớn về khả năng đáp ứng, chẳng hạn như giảm sút nghiêm trọng về chất lượng hoặc số lượng nước mà chưa có các biện pháp khắc phục kịp thời, chức năng của nguồn nước cũng sẽ cần phải được điều chỉnh. Những thay đổi này có thể bao gồm tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng, suy giảm nguồn nước do biến đổi khí hậu, hoặc các yếu tố khác làm giảm khả năng cung cấp nước cho các mục đích sử dụng thiết yếu. Trong những tình huống này, việc điều chỉnh chức năng nguồn nước là cần thiết để đảm bảo rằng các biện pháp bảo vệ và phục hồi được triển khai nhằm khôi phục hoặc duy trì khả năng đáp ứng của nguồn nước.

Như vậy, việc điều chỉnh chức năng của nguồn nước theo các quy định trong Luật Tài nguyên nước 2023 không chỉ nhằm đáp ứng các yêu cầu bảo vệ nguồn nước trong bối cảnh phát triển kinh tế – xã hội mà còn để giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến khả năng đáp ứng của nguồn nước. Điều này góp phần quan trọng trong việc quản lý bền vững tài nguyên nước, bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển đồng bộ của các hoạt động kinh tế – xã hội.

Nội dung kết quả phân vùng chức năng nguồn nước sông suối

Theo quy định tại Điều 6 của Thông tư 03/2024/TT-BTNMT, kết quả phân vùng chức năng nguồn nước đối với các sông, suối phải được tổ chức và trình bày một cách chi tiết và rõ ràng. Danh mục kết quả phân vùng chức năng nguồn nước phải bao gồm các nội dung cơ bản sau:

Tên cụ thể của các tài nguyên nước

Danh mục cần nêu rõ tên của từng đoạn sông, suối, kênh, mương, rạch, cũng như tên của lưu vực sông mà các đoạn này thuộc về. Điều này giúp xác định chính xác vị trí và phạm vi của từng nguồn nước trong tổng thể hệ thống thủy văn, tạo điều kiện cho việc quản lý và bảo vệ hiệu quả hơn.

Vị trí địa lý, đặc điểm địa chính

Kết quả phân vùng cần cung cấp các thông tin chi tiết về chiều dài của từng đoạn sông, suối, kênh, mương, rạch, cùng với vị trí hành chính mà các đoạn này đi qua. Đồng thời, cần xác định tọa độ của điểm đầu và điểm cuối của các đoạn nước, sử dụng hệ tọa độ VN2000 và múi chiếu 30 để đảm bảo tính chính xác và đồng bộ trong việc lập bản đồ và quản lý.

Chức năng nguồn nước

Phân vùng chức năng nguồn nước cần rõ ràng xác định chức năng cụ thể của từng đoạn sông, suối, kênh, mương, rạch. Chức năng này bao gồm việc cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, thủy điện, bảo tồn đa dạng sinh học, hoặc các chức năng khác theo quy định của pháp luật.

Thông tư 03/2024/TT-BTNMT yêu cầu những thông tin này phải được tổng hợp và lập thành danh mục, nhằm cung cấp một cái nhìn tổng quát và chi tiết về các nguồn nước trong phạm vi nghiên cứu. Việc này không chỉ hỗ trợ trong việc quy hoạch và quản lý tài nguyên nước mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì chất lượng nguồn nước, cũng như đảm bảo các chức năng của nguồn nước được thực hiện một cách hiệu quả.

Lý do cần điều chỉnh chức năng nguồn nước

Điều chỉnh chức năng nguồn nước là một quá trình quan trọng nhằm đảm bảo sự quản lý bền vững và hiệu quả các nguồn tài nguyên nước. Dưới đây là một số lý do chính vì sao việc điều chỉnh chức năng nguồn nước là cần thiết:

Thay đổi yêu cầu khi phát triển kinh tế

Khi nền kinh tế và xã hội phát triển, nhu cầu sử dụng nước cho các mục đích khác nhau như sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, và dịch vụ có thể thay đổi. Việc điều chỉnh chức năng nguồn nước giúp đáp ứng những thay đổi này, đảm bảo rằng nguồn nước được phân bổ và sử dụng hiệu quả để hỗ trợ sự phát triển bền vững của cộng đồng và nền kinh tế.

Khả năng đáp ứng của nguồn nước

Khả năng cung cấp nước của các nguồn tài nguyên nước có thể thay đổi theo thời gian do sự thay đổi về lượng mưa, biến đổi khí hậu, hoặc tác động của các hoạt động khai thác và sử dụng nước. Điều chỉnh chức năng nguồn nước giúp phản ánh chính xác tình trạng thực tế của nguồn nước và điều chỉnh kế hoạch sử dụng sao cho phù hợp với khả năng đáp ứng hiện tại.

Suy thoái hoặc ô nhiễm nguồn nước:

Khi nguồn nước bị suy thoái hoặc ô nhiễm, chức năng của chúng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều chỉnh chức năng nguồn nước cho phép áp dụng các biện pháp khắc phục, cải tạo và phục hồi để cải thiện chất lượng nước và bảo vệ sức khỏe cộng đồng cũng như hệ sinh thái.

Quản lý và bảo vệ môi trường:

Điều chỉnh chức năng nguồn nước là cần thiết để đảm bảo rằng các biện pháp bảo vệ môi trường được thực hiện đúng cách. Điều này bao gồm việc bảo tồn đa dạng sinh học, duy trì các hệ sinh thái thủy sinh, và phòng chống lũ lụt. Việc phân vùng chức năng nguồn nước giúp quản lý tài nguyên nước một cách khoa học và hiệu quả, đồng thời bảo vệ các giá trị môi trường quan trọng.

Tóm lại, điều chỉnh chức năng nguồn nước là một phần quan trọng trong việc đảm bảo rằng các nguồn tài nguyên nước được quản lý một cách bền vững và hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.